ساختمان دف :
این ساز متشكل از یك بدنه‌ی استوانه‌ای قاب‌مانند چوبی است كه بر یك طرف آن پوست كشیده شده باشد.
اجزای ساختمانی دف عبارتند از:
1. كمانه (بدنه‌ی چوبی قاب‌مانند)
2. پوست
3. تعدادی گل‌میخ فلزی
4. تعدادی قلاب فلزی
5. حلقه‌های زنجیر فلزی
6. در بعضی از گونه‌ها، تسمه
یك دف مناسب را از نوع و جنس چوب، فاصله‌ی حلقه با پوست، فاصله‌ی حلقه با حلقه‌ی بعدی، برش انتهایی كمانه و اتصال به پوست، قطر كمانه و برش صحیح شستی، مورد ارزیابی قرار می‌دهند.
كمانه
یك حلقه‌ی چوبی است كه از چوب درخت تاك، بید سرخ، صنوبر و زیرمجموعه‌ی راسته‌ی صنوبرها از جمله كبود ساخته می‌شود. چوب درخت تاك بهترین نوع چوب برای ساخت كمانه است. زیرا هم سبك است و هم محكم، كمتر كج می‌شود و تاب می‌خورد. ولی بسیار كمیاب است. چوب درخت بیدسرخ به علت استقامت فراوان و حالت ارتجاعی آن، صدادهی حلقه‌ها و طنین پوست، مناسب بودن این نوع جنس چوب از نظر آوند و نشر صدا در محیط و پذیرش صیقل در زیبایی سطح چوب، بعد از تاك بهترین نوع جنس چوب برای كمانه می‌باشد. بعد از چوب تاك و بیدسرخ، چوب درخت صنوبر و چوب درخت كبود كه جزء خانواده‌ی صنوبرهاست، برای ساخت كمانه‌ی دف مورد استفاده قرار می‌گیرند. از چوب‌های دیگر، از جمله چنار و توت نیز می‌توان استفاده كرد، ولی به دلیل سنگین بودن آن‌ها كاربرد زیادی ندارد.
قطر كمانه‌ی دف می‌تواند بین 50 تا 60 سانتی‌متر باشد. اتصال كمانه‌ی درونی با پوست، نباید كمتر از یك میلی‌متر باشد، چون در غیر این‌صورت بر اثر تیزی چوب، پوست پاره می‌شود. ارتفاع كمانه نیز باید بین 5 تا 6.5 سانتی‌متر باشد كه نسبت به اندازه‌ی قطر كمانه‌ی دف می‌تواند متغیر شود. ضخامت كمانه (آن قسمت كه گل‌میخ‌ها بر روی آن قرار می‌گیرند) بهتر است بین 1.5 تا 2.2 سانتی‌متر باشد.
نكته‌ی مهم در كمانه این است كه كاملاً دایره‌ای شكل باشد. زیرا گردی كامل باعث یكنواختی صدا در تمام نقاط دف می‌شود و نكته‌ی دیگر این است كه ضخامت كمانه در بخش درونی آن، یعنی از محل نصب حلقه به طرف داخل، یعنی محل اتصال پوست باید به‌تدریج كم شود. كه این كار باعث شفافیت و انعكاس بهتر صدای پوست می‌شود. در غیر این‌صورت، صدای دف كم حجم و كدر خواهد شد و نوانس خوبی را نخواهد داشت.
پوست
مرغوب‌ترین نوع پوست برای ساز دف، پوست كهنه‌ی میش و گوسفند است كه فشار ارتجاعی كم‌تری را بر چوب وارد كرده و از صدایی دلنشین برخوردار هستند. از پوست بز نیز برای ساز دف استفاده می‌شود و در هنگام خشكی هوا بیشتر كشیده شده، موجب تیز شدن صدای دف می‌گردد. در هر صورت پوست كهنه‌ی میش و گوسفند بر پوست بز دارای مزیت می‌باشد. پوست كهنه‌ی بدون چربی و شفاف (یعنی رنگ پوست یك‌دست بوده و اصطلاحاً برفكی نباشد) مرغوب‌ترین و بهترین نوع پوست است.
شستی
جای انگشت شست جهت نگه‌داشتن دف است. باید به صورت U باز باشد، به گونه‌ای كه دقیقاً گوشت انگشت شست را پر كند. اندازه‌ی شستی باستی مناسب با اندازه‌ی ارتفاع و ضخامت كمانه باشد.
حلقه
محل اتصال حلقه به كمانه (به سمت داخل پوست) می‌بایستی به اندازه‌ی 3 سانتی‌متر از پوست فاصله داشته باشد. حلقه با حلقه‌های كناری‌اش هم لازم است به اندازه‌ی قطر یك حلقه فاصله داشته باشد كه باعث آرایشی مناسب و تداخل كمتر حلقه‌ها و صدادهی شفاف‌تری می‌گردد و نیز به سبكی ساز كمك می‌كند.
تسمه
در لبه‌ی داخلی بعضی از انواع دف معمولاً یك تسمه یا بند نصب می‌كنند كه بنا به نیاز می‌تواند در مچ دست نوازنده قرار گیرد. از تسمه یا بند معمولاً وقتی استفاده می‌كنند كه مدت نواختن دف طولانی باشد. این تسمه باعث كاهش خستگی دستِ پایین نوازنده هنگام دست گرفتن و نواختن دف می‌شود.
بر گرفته شده از كتاب دفتر اول ، آموزش دف نوازی از سری مشق عشق
نوشته امیر مقرب صمدی
آمار مطالب
آمار کاربران
کاربران آنلاین
آمار بازدید
